Ontwikkeling Maritiem cluster

Staatssecretaris Christophe van der Maat, gedeputeerde Rosan Kocken en wethouder Pieter Kos ondertekenden op 29 juni 2023 het bestuursakkoord “Ontwikkeling Maritiem cluster Den Helder.

Daarin staat beschreven op welke manier zij de komende jaren willen investeren in de haven, de stad en daarmee ook in de regio. Met het akkoord worden bereikbaarheid en leefbaarheid in de regio verbeterd en krijgt de Koninklijke Marine meer ruimte om te groeien. Ook de kansen die de energietransitie biedt en de economische ontwikkelingen die nodig zijn in de regio, zijn onderdeel van het akkoord. Het Hoogheemraadschap, dat op korte termijn aan de slag gaat met de waterveiligheid van het gebied, tekende ook mee. 

We kijken naar de renovatie en verplaatsing van bruggen in de stad en de ontwikkeling van een logistieke hub op Kooypunt/Kooyhaven. Beide met het doel om de verkeersdrukte in de stad te verminderen. 

Bekijk hier het bestuursakkoord Maritiem cluster (pdf) en het Voornemen tot Integrale ontwikkeling Maritiem cluster (pdf). 

Er speelt veel in (de omgeving van) Den Helder. Klimaatverandering is een van de grootste toekomstige vragen. De energietransitie biedt grote kansen. Daarnaast spelen er zaken zoals bereikbaarheid van de stad, groei van de Marine en bevolkingskrimp. Aanleiding genoeg om te kijken wat de mogelijkheden zijn om het Maritiem cluster verder te ontwikkelen.

Uiteraard doen we dat niet alleen: we betrekken hierbij andere overheden en belangengroepen. Ook inwoners worden betrokken. In onderstaande afbeelding is te zien om welk gebied het gaat.

De ontwikkeling van het Maritiem cluster met verschillende partijen biedt kansen om zowel de haveneconomie als de maritieme stadsontwikkeling een stevige impuls te geven. Dit alles doen we om te komen tot een Toekomstbestendige stad en haven voor de Kop van Noord-Holland. Dat betekent dat we niet alleen kijken naar Den Helder, maar ook naar gemeenten Texel, Hollands Kroon, Schagen en verder, met thema’s als bereikbaarheid, toerisme, leefomgeving en duurzame energie.

Den Helder is van nationaal belang voor de veiligheid én voor duurzame energievoorziening op en vanuit zee. Het is daarmee een essentiële schakel voor de Nederlandse en bondgenootschappelijke veiligheid en voor onze toekomstige energie infrastructuur (wind op zee en/of waterstof). 
Het toekomstbeeld van het Maritiem cluster 2040 is een compacte hightech zeehaven (civiel en militair) in verbinding met een krachtige, goed toegeruste stad en welvarende leefomgeving. Daarbij vormt Den Helder - samen met de Kop van Noord-Holland - één regionaal samenhangend systeem op het gebied van onderwijs, arbeidsmarkt, wonen, recreatie en mobiliteit. 

In samenhang met een gezonde en toekomstbestendige economie draag het programma bij aan de bereikbaarheid, leefbaarheid en brede welvaart in de regio.

Moormanbrug

De huidige Moormanbrug uit 1954 nadert rond 2030 het einde van zijn technische levensduur en zal daarom tijdig moeten worden vervangen. Dit biedt de gelegenheid tot diverse overwegingen. Door een nieuwe Moormanbrug te realiseren, ongeveer 700 meter naar het zuidoosten in het Nieuwe Diep, ontstaat aan beide kadezijden ongehinderde toegang voor zeegaande schepen en daarmee ruimere (ontwikkel)mogelijkheden als het gaat om afmeercapaciteit voor deze schepen. Hiermee wordt een groot deel van de civiele- en militaire behoefte vervult. Daarnaast heeft een verplaatsing van de Moormanbrug naar de beoogde locatie een positief effect op de verkeersontsluiting en verkeersintensiteit van de binnenstad. Een overweging die in het kader van bereikbaarheid, mobiliteit en leefbaarheid belangrijk is voor het gehele cluster.

Buitenveld

De herontwikkeling van Buitenveld is met name gericht op het huisvesten van defensiepersoneel nu gelegerd op de locaties Fort Erfprins en de Nieuwe Haven. Hiermee wordt noodzakelijke ontwikkelruimte vrijgemaakt op de genoemde defensielocaties en worden overeenkomstige functies geconcentreerd op het militaire deel van ‘Willemsoord’ (de locaties Commandement Zeemacht, het KIM, het Marinemuseum en Buitenveld). Daarnaast zal in samenwerking met de gemeente worden onderzocht in hoeverre bijhorende functies kunnen en/of moeten worden gerealiseerd in samenhang met het gehele gebied ‘Willemsoord’. Met het project wordt de verblijfsomgeving voor het personeel en de leefbaarheid van de stad verbeterd. Er wordt op deze manier gezamenlijke- en maatschappelijke meerwaarde gecreëerd door stad, zee en haven met elkaar te verbinden om zo het maritiem cluster toekomstbestendiger te maken.

Vaarroute Boerenverdriet

De boerenverdrietsluis is momenteel niet goed bruikbaar, daardoor is er een beperking voor een doorvaarbare route door Willemsoord van- en naar de Waddenzee. Er zijn meerdere aanleidingen voor de noodzaak om een doorvaarbare/omvaarroute te creëren als alternatieve route voor Het Nieuwe Diep: 

• Omvaarroute tijdens werkzaamheden of stremming bij de Moormanbrug, aanleg Ravelijnbrug danwel Koopvaarderschutsluis.
• Beschikbaarheid van kades tijdens de verbouwingen op het terrein van de Koninklijke Marine of grote evenementen zoals Sail.
• Vergroten van de reuring op Willemsoord en beleving van de maritieme stad door grotere toegankelijkheid voor pleziervaart.

Daarom doen we onderzoek naar de verschillende alternatieven en afwegingen ten aanzien van toegevoegde waarde, urgentie, financiën en haalbaarheid. 

Verbreding Havendijk

Het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier gaat aan de slag met de waterveiligheid van de haven in Den Helder. Dit betreft onder andere het stuk van het Nieuwe Diep achter de Moormanbrug, tot de locatie waar de nieuwe Moormanbrug moet komen. Dit is bij uitstek een kans om direct de benodigde extra kaderuimte en verdieping van de vaargeul in Den Helder te realiseren, een belangrijke ambitie van het Maritiem Cluster om meer en grotere zeeschepen te kunnen accommoderen. Zo kan de Koninklijke Marine groeien en kan de civiele haven de toekomstige windmolenparken op zee bedienen. Kijk voor meer informatie op www.hhnk.nl/havendijk. 

Ravelijnbrug

De Ravelijnbrug (in het bestuursakkoord aangeduid als ‘brug over de Koopvaardersbinnenhaven’) moet een doorgaande route vormen over het Nieuwe Diep/Nieuwe Werk, ongeveer ter hoogte van de Koopvaardersschutsluis. Met de Ravelijnbrug kunnen we de verkeersstromen in Den Helder beter scheiden. Mensen met verschillende bestemmingen, zoals de marinehaven, de civiele haven en de TESO, rijden nu gezamenlijk over de N250 door de stad. Dat levert steeds meer problemen op.

Met de Ravelijnbrug zal een gedeelte van het verkeer eerder afslaan en het Nieuwe Diep/Nieuwe Werk oversteken, richting de haven. Daardoor hoeft er minder verkeer door het stadscentrum en ontstaan er minder opstoppingen. Texel, de marine- en civiele haven worden beter bereikbaar. Maar het belangrijkste thema van de Ravelijnbrug is de leefbaarheid. Die verbetert flink door het terugbrengen van het aantal files.

Op YouTube kunt u een filmpje bekijken over de toekomst van het Maritiem cluster Kop van Noord-Holland.

Wij houden u graag op de hoogte van de ontwikkelingen in het Maritiem cluster. Dat doen we via onze webpagina en nu ook via een nieuwsbrief. 

In de elfde editie van de nieuwsbrief Maritiem cluster kunt u lezen over de start van de planuitwerking van de vijf deelprojecten: de projectleiders lichten ‘hun’ deelproject van het Maritiem cluster nader toe. 

De nieuwsbrief wordt verstuurd door de provincie Noord-Holland. In de privacyverklaring.op de website van de provincie Noord-Holland kunt u lezen hoe uw e-mailadres wordt verwerkt.

Via e-mail kunt u zich aanmelden voor de nieuwsbrief Maritiem cluster. Deze nieuwsbrief verschijnt vier keer per jaar. 

• Ontwikkeling Maritiem Cluster Kop van Noord-Holland, Toekomstbestendige stad en haven (pdf)
• Nota Zeehavens (pdf)
• Kamerbrief Strategisch Vastgoedplan 2022 + bijlage projectenoverzicht (pdf)
• Artikel NHD Maritieme schuifpuzzel door Casper Duin 6-4-2022 (pdf)
• Manifest gemeente Den Helder en Museumhaven 8 maart 2022 (pdf)
• Strategische Uitgangspunten vastgesteld december 2021 (pdf)
• Aanbevelingen Rijksbouwmeester (pdf)
• Raadsinformatiebrief Maritiem cluster (pdf)

Rijk, gemeente, provincie en private partijen werken daarnaast de komende jaren aan tal van projecten die innovatie en werkgelegenheid bevorderen. Hiermee dragen ze bij aan het versterken van de brede welvaart in de Kop. Dit is vastgelegd in de Regio Deal Maritiem Cluster Kop van Noord-Holland.

Kijk voor meer informatie op www.kopregio.nl.

Partners

• Gemeente Den Helder
• Ministerie van Defensie/ Koninklijke Marine
• Provincie Noord-Holland

De havenmonitor, gepubliceerd door Erasmus UPT, meet elk jaar de directe werkgelegenheid en toegevoegde waarde van alle zeehavens in Nederland. 

In Noord-Holland Noord is de toegevoegde waarde van de haven van Den Helder gestegen met ruim 35% naar 471 miljoen euro. De werkgelegenheid is toegenomen naar 2860 werknemers, wat een duurzame ontwikkeling laat zien. De bedrijvigheid laat het bredere regionale karakter van de haven van Den Helder zien.

Economische impact Haven Den Helder op de regio toegenomen

Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland Noord, gemeente Den Helder en Port of Den Helder hebben aanvullend de economische waarde van specifiek de haven van Den Helder laten onderzoeken (pdf). Dit aanvullend onderzoek op de havenmonitor (pdf) geeft inzicht in de totale economische betekenis van de haven van Den Helder voor de bredere regio. 

Uit dit onderzoek blijkt dat de invloed van de haven strekt verder dan het havengebied, met significante werkgelegenheid bij bedrijven in de gehele regio. Mondiale ontwikkelingen beïnvloeden uiteraard de activiteiten.

Meer informatie vindt u op de website van Port of Den Helder.

Heeft u vragen aan het programmateam? Neem dan contact op via e-mail: ontwerp-maritiem-cluster@noord-holland.nl.