Voor inwoners: veelgestelde vragen, antwoorden en acties

Handreiking Particuliere Opvang Oekraïners

In de handreiking Particuliere Opvang Okraïners vinden particulieren informatie over hoe een opvangplek aan te bieden, waar ze op moeten letten en welke voorzieningen voor de vluchtelingen beschikbaar zijn, bijvoorbeeld op het gebied van gezondheidszorg en onderwijs. De handreiking is opgesteld door de Rijksoverheid, in samenwerking met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, het Rode Kruis, VluchtelingenWerk Nederland, het Leger des Heils en TakeCareBnB. Actuele informatie vindt u op www.rijksoverheid.nl.

Hoe is de opvang geregeld voor vluchtelingen uit Oekraïne?

Vluchtelingen uit Oekraïne zijn vrij om Nederland in te reizen en vrij om te verblijven waar zij willen. Mogelijk kunnen zij terecht bij familie, vrienden of kennissen in Nederland. Als zij geen slaapplek bij familie, vrienden of kennissen hebben, dan zorgt de Nederlandse overheid dat zij worden opgevangen. De eerste gemeentelijke opvanglocaties voor mensen uit Oekraïne zijn inmiddels geopend. Hier kunnen zij terecht voor basisvoorzieningen als een bed, eten en medische zorg.

Kunnen vluchtelingen uit Oekraïne zonder vergunning/visum verblijven in Nederland?

Inwoners uit Oekraïne kunnen Nederland inreizen zonder visum. Zij kunnen hier 90 dagen visumvrij verblijven. Het wordt nu mogelijk om een visum kort verblijf of de vrije termijn te verlengen tot maximaal 180 dagen. Ook is afgesproken dat vluchtelingen uit Oekraïne die de maximale termijnen overschrijden, hier in verband met de huidige situatie, geen problemen van ondervinden. Op de website van IND vindt u meer informatie.

Een vluchteling uit Oekraïne kan zich melden bij de gemeente. Deze persoon wordt dan geregistreerd en krijgt een burgerservicenummer. Mensen uit Oekraïne hoeven geen asiel aan te vragen. Voordelen hiervan zijn dat zij waarschijnlijk al op een goede plek verblijven en kunnen kijken hoe de situatie in de Oekraïne zich verder ontwikkelt. Als zij asiel aanvragen, verblijven zij op een opvanglocatie van het COA. Zij hebben dan de eerste zes maanden geen recht om te werken.

Het is ook goed om te weten dat de opvanglocaties van asielzoekers in Nederland door het COA in Nederlandmomenteel overbezet zijn en er daarom noodopvang is in kazernes, boten, hallen en tenten. Hier is weinig privacy en alleen de basisvoorzieningen zijn geregeld als een bed en eten. (Bron: Vluchtelingenwerk).

Zo gaan we het doen in Den Helder:

In Den Helder zorgen we ook voor opvanglocaties en regelen we, in samenwerking met de Veiligheidsregio Noord-holland Noord dat Oekraiense vluchtelingen onderdak en medische zorg krijgen. Dit is in lijn met de tijdelijke beschermingslijn die de Europese Unie donderdag 3 maart heeft aangenomen. Hoe hier invulling aan gegeven wordt, wordt nog uitgewerkt door het kabinet.  

Meld het als u vluchtelingen in huis heeft

De gemeente wil graag een goed beeld krijgen van het aantal vluchtelingen dat op dit moment opgevangen wordt. Zo kunnen we hen de beste opvang bieden. Daarvoor vragen wij u dit bij ons te melden via het aanmeldformulier. Ook als ze (al) bij u wonen. Dit kan telefonisch via 140223 of via een mail naar kcc@denhelder.nl. Vermeld alstublieft:

• hoeveel mensen op welk adres
• vanaf wanneer en tot wanneer
• uw contactgegevens

Laat het de gemeente weten als u zelfstandige woonruimte beschikbaar heeft

De gemeente bereidt zich voor op een goede, gecoördineerde opvang van vluchtelingen, zowel voor de korte als de langere termijn (minimaal zes maanden). We raden u daarom aan om niet zelf vluchtelingen in huis te nemen, tenzij u beschikt over zelfstandige woonruimte, die dus afgescheiden is van uw eigen leefruimte. We stellen we het op prijs als u ons wilt laten weten of u zelfstandige woonruimte voor de gemeente beschikbaar heeft. Stuurt u daarvooreen e-mail naar kcc@denhelder.nl met de volgende informatie:

• Beschrijving van de beschikbare, zelfstandige woonruimte
• Voor hoeveel vluchtelingen
• Adres en contactgegevens

Wij nemen contact met u op als we daar gebruik van willen maken.

Worden vluchtelingen uit Oekraïne overgeplaatst? Zo ja wanneer en waar?

Wij proberen de vluchtelingen die bij ons in de gemeentelijk opvang zitten een permanentere huisvesting te geven zodra andere locaties daarvoor beschikbaar zijn.

Als een particulier nu zelf vluchtelingen uit Oekraïne opvangt, kan die dan bij de gemeente aankloppen als de vluchteling ergens anders wil wonen?

Ja, dat kan, maar wij kunnen helaas niet iedereen zelf huisvesten. Het kan zijn dat we mensen doorverwijzen naar andere gemeenten.

Is er meer informatie over de vervolghuisvesting?

De vervolghuisvesting verschilt per persoon. Hier kunnen wij dus van tevoren geen informatie over geven.

Registratie

Vluchtelingen moeten zich eerst melden via een aanmeldformulier. Dat is nodig voordat zij ingeschreven kunnen worden. Daarna volgt de registratie. Na de inschrijving krijgen vluchtelingen een BSN. Dat kan een paar dagen duren.

Hoe is de medische zorg geregeld voor vluchtelingen uit Oekraïne die nu bij familie verblijven of op locaties aangeboden door particulieren?

Dit wordt nog uitgezocht door het Rijk, maar de GGD is hier al volop mee bezig. Wij verwachten hier later meer informatie over te kunnen geven. Als vluchtelingen uit Oekraïne een asielaanvraag hebben ingediend, vallen zij onder de ‘medische verzekering asielzoekers’ en is medische zorg gegarandeerd.  

Kunnen particulieren die een opvangplek aanbieden een vergoeding krijgen?

Hierover is het Rijk nog in gesprek. Wij hopen hier zo snel mogelijk duidelijkheid over te kunnen geven.

Zorg en ondersteuning voor vluchtelingen uit Oekraïne

Besteed bij vluchtelingen uit Oekraïne vanaf dag één aandacht voor welzijn en wees alert op gezondheidsklachten (fysiek en mentaal) en zorg voor goede toegang tot zorg.

Veel vluchtelingen uit Oekraïne worden opgevangen door gemeenten en particulieren en niet door het COA, omdat zij niet de reguliere asielprocedure ingaan. Het is daarom belangrijk dat hulpverleners en vrijwilligers weten hoe de zorg georganiseerd is en waar ze op moeten letten. Bij de eerste opvang van vluchtelingen uit Oekraïne is een aantal zaken heel belangrijk. U leest er meer over op www.pharos.nl.

Mogen vluchtelingen uit Oekraïne hier werken?        

Iedereen die valt onder de Tijdelijke regeling Oekraïne mag in Nederland werken zonder een tewerkstellingsvergunning (twv). Vluchtelingen uit Oekraïne mogen vanaf 1 april 2022 werken in loondienst. De werkgever hoeft geen tewerkstellingsvergunning aan te vragen. Wel moeten werkgevers zo snel mogelijk bij het UWV melden dat zij een Oekraïense vluchteling hebben aangenomen.

Meer informatie en de voorwaarden zijn te vinden op www.ind.nl

Waar kunnen vluchtelingen uit Oekraïne werk vinden en geholpen worden?

Zij kunnen werken via een uitzendbureau. Informatie in drie talen daarover is te vinden op www.abu.nl.

Heeft u hulp nodig bij het schrijven van bijvoorbeeld een sollicitatiebrief? Vluchtelingenwerk houdt elke vrijdagochtend van 09.00 tot 13.00 uur spreekuur In Meetpoint, aan de Pastoor Koopmanweg 40. Telefoonnummer: 06-10903298. Of kijk op www.refugeehelp.com.

Mogen vluchtelingen uit Oekraïne blijven als de oorlog voorbij is?

Vluchtelingen uit de Oekraïne zijn beschermd. De tijdelijk bescherming duurt in beginsel één jaar. Daarna kan de tijdelijke bescherming nog twee keer met zes maanden worden verlengd. Daar zijn uitzonderingen op, maar het hebben van werk valt nu nog niet onder een uitzondering.

Mogen kinderen uit Oekraïne naar school?

Kinderen hebben recht op onderwijs. Dat geldt ook voor kinderen van vluchtelingen uit Oekraine die in Den Helder worden opgevangen. Kinderen kunnen worden aangemeld bij het onderwijs.

• Kinderen tot en met 12 jaar  kunnen worden aangemeld bij Villa Kakelbont via directie@villakakelbont.meerwerf.nl of telefoon: 0223-614741.
• Kinderen vanaf 13 jaar kunnen worden aangemeld bij Schakel aan Zee via e.nebbeling@scholenaanzee.nl

Is het mogelijk om kinderen in de Oekraïense taal onderwijs te laten volgen?

Bij villa Kakelbont krijgen kinderen ook in hun eigen taal onderwijs.

Kunnen vluchtelingen uit Oekraïne een Nederlands rekeningnummer openen?

Kijk voor meer informatie op www.refugeehelp.nl/nl/get-help/finance/open-a-payment-account.

Mogen vluchtelingen uit Oekraïne met een Oekraïens rijbewijs autorijden in Nederland?

Vluchtelingen uit Oekraïne die een geldig rijbewijs hebben dat is afgegeven in de Oekraïne, kunnen daarmee 185 dagen rijden in Nederland. Daarna mogen zij alleen met een Nederlands rijbewijs in Nederland rijden. In sommige gevallen kunnen zij het buitenlandse rijbewijs omwisselen voor een Nederlands rijbewijs. Kijk hiervoor bij Buitenlands rijbewijs omwisselen. In alle andere gevallen moeten mensen uit Oekraïne om in Nederland te mogen autorijden, theorie- en praktijkexamen doen bij het CBR.

Hoe zit het met leefgeld?

De betaling van het leefgeld is op de 1e werkdag van de maand. Leefgeld kunnen we op 2 manieren betalen:

• Op een Nederlandse bankrekeningnummer
• Op een prepaid kaart van de gemeente Den Helder

Krijgt een vluchteling uit Oekraïne nog leefgeld als deze persoon gaat werken?

Inkomsten uit arbeid kunnen een einde maken aan het leefgeld voor de werkende persoon. Dat staat in de ‘Regeling opvang ontheemden Oekraïne’. De overheid werkt aan een meer passende regeling voor de lange termijn.

Zit een vluchteling uit Oekraïne vast aan registratie?

Vluchtelingen uit Oekraïne kunnen gewoon vertrekken wanneer ze dat willen. Het is wel nodig dat zij dit melden bij de nieuwe gemeente waar ze willen gaan wonen. Vertrekt men naar een land buiten Nederland, dan is het nodig om zich uit te schrijven. Als iemand van locatie wisselt moet dit worden gemeld via de contactpersoon zodat het correspondentieadres altijd bekend is. Indien dit niet bekend is kan de post niet worden doorgestuurd. Is het nieuwe adres in een andere gemeente dan moet er binnen vijf dagen aangifte van verhuizing worden gedaan in de nieuwe gemeente.

Wie kan helpen met de volgende stappen? (zoals DigID en een rekening openen bij de bank)

Vluchtelingenwerk helpt daarbij. Bellen kan via 020-3001414. En kijk op www.refugeehelp.com.

Wat kan een vluchteling uit Oekraïne met een Burgerservicenummer (bsn)?

Dat staat in deze folder van de Rijksoverheid (in diverse talen, maar niet in het Oekraïens)

Klopt het dat vluchtelingen uit Oekraïne niet naar Oekraïne mogen met alleen een binnenlands paspoort en eerst een buitenlands paspoort nodig hebben?

Om te vliegen heeft u een reisdocument nodig, dat kan niet met een binnenlands paspoort.

Hoe zit het met het rijbewijs?

Op een Oekraïens rijbewijs mag nog 185 dagen na registratie worden gereden. Daarna mag er niet meer mee gereden worden. Het rijbewijs kan (volgens de nu geldende regels) niet worden omgezet naar een Nederlands rijbewijs. Om in Nederland na de 185 dagen te kunnen rijden moet er een Nederlands examen worden afgelegd en daarna een rijbewijs worden aangevraagd.

Wat betekent de oorlog in Oekraïne voor onze nationale veiligheid? Dat leest u in een artikel van de NCTV (Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid)

Militaire oefeningen

Den Helder heeft een Koninklijke marinebasis. Soms vinden er militaire oefeningen plaats in Den Helder en omgeving. Dat is niets om zorgen over te maken.

Wilt u hulp bieden?

Vluchtelingenwerk Nederland verstrekt informatie over hoe u kunt helpen.

Heeft u een actie opgezet voor Oekraïne? Laat het ons dan weten via oekraine@denhelder.nl. Wij zullen dat melden op deze pagina.

Landelijke acties

• Doneer aan het Rode Kruis via Giro 555
• Doneer aan Stichting Vluchteling
• www.refugeehelp.com is een samenwerking tussen VluchtelingenWerk en het Rode Kruis. Op de website vindt u informatie in Nederlands, Engels, Oekraïens en Russisch.